Јавното претпријатие „Пазари“ на своите вработени, граѓаните на Битола и на Република Северна Македонија им го честита државниот празник  11 Октомври, Денот на востанието.   

130 корпи за отпадоци кои веќе се поставуваат на Широк Сокак, 100 зелени канти од 1,1 метар кубен, 70 метални канти со иста зафатнитна, 100 жолти канти за пластика, 2000 кафеави канти, садови за биолошки отпад од 120 литри, 200 големи канти од 240 литри, како и 35 големи контејнери, поточно 2635 садови за отпад, во наредниот период ќе се распределуваат низ битолските улици. Оваа голема акција на ЈП „Комуналец“ за поубава и почиста Битола, ја најави директорот на ЈП „Комуналец“, Панде Богоевски.

„Иди зима, субвенции за 2500 инвертер клими во Битола обезбедени од Владата“, напиша на својот фб профил градоначалничката Наташа Петровска. Ова дојде како своевиден одговор на лепенките со радиоактивни знаци што беа исполепени денес од непознати лица низ шахтите во Битола, а на кои пишуваше „Иди зима“.

Лепенки со предупредувачки знак за радиоактивност и натпис „Иди зима“ денес беа залепени на повеќе шахти низ градот. Официјално не се знае кој ги поставил, а на социјалните мрежи некои напишале дека ова е акција на група битолчани поради загадениот воздух.

По ова со писмена реакција се огласи СДСМ истакувајќи дека ова е очаен и крајно неинвентивен обид за заплашување на граѓаните, предизвикување паника меѓу нив со употреба на разни семиотички симболи кои имаат за цел да предизвикаат внимание.

После реализирани две мобилности во Шпанија и Германија, ученици и наставници од Основното училиште „Даме Груев“ од Битола престојуваа во Романија од 27 септември до 4 ноември годинава во рамки на проектот „Малцинствата во Европа“. Проектот има мото „Сите се смееме на ист јазик“, а се спроведува во партнерство со Германија, Шпанија, Турција и Романија.

Изминативе години, некако се добива впечаток дека најкористени зборови во политиката, медиумите и општо, во секојдневното општествено функционирање се демократијата и плурализмот. Термини кои се наметнаа како потребни однос пожелни и цел како антитеза на едно партискиот систем кој беше во функција од 1945 до 1991 година. Доколку суштински се задлабочите во терминот демократија иако се навратите на нејзиниот историјат, ќе сфатите дека таа ретко кога во вистинска смисла била владеење на народот. Така на пример, во антиката демос- народот, бил оној кој имал определен имотен цензус, по Француската револуција состојбата била иста повторно имало паричен цензус но и еден новитет е тоа е возраст на која би смееле да гласате, се до средината на XX век целосно гласачко право немаат жените, а во некои земји ни до ден денес. Сумарно кажано демократијата колку и тоа перфидно да звучи е всушност владеење на малкумина избрани врз останатото мнозинство. Плурализмот пак вториот најкористен термин кај нас, значи многустраност и поливалентност во изборот. Во суштина тоа е термин со кој би се означило разногласието во политичка смисла.

Развојот на овие идеи кај нас воопшто не го следел развојот на западно европските земји. Поради историските околности Македонија, дури и во првата деценија на XX век сеуште имала полуфеудален општествено политички систем. Терминот полуфеудален, а не феудален се користи главно поради тоа што, Османлиската империја од 1839 се обидивала да спроведе мноштво реформи од сите аспекти, но да ја задржи нејзината теократска-феудална суштина. По Балканските и Првата светска војна, оваа територија потпаѓа под власта на Кралството СХС подоцна кралство Југославија., држава која според својот општествено политички систем беше налик на европските монархии, но управуваше со население задоено со типичен феудален менталитет и следствено на тоа живот, начин на производство и политичко дејствување. Поинаку кажано, во оваа средина, барем во политички аспект доволно беше да се знае кој е владетелот и зошто тој е владетел. Поопсежно и подлабоко размислување од ова немаше а и во суштина беше возможно. Земајќи во предвид дека Македонија, според пописите на Кралството СХС беше втора по број на неписмено население со околу 80%, за развој на критичка мисла или воопшто било каква мисла тешко може да стане збор. По нецели триесет и кусур години, македонското население и земја, опустошено од Втората светска војна ќе завлезе во водите на социјализмот.

Населението кое во период од нецели 33 години излезе од една типично феудална теократска држава Османлиската империја, влезе во системот на балканските монархии кои иако беа проевропски ориентирани длабоко во основите се фундираат врз османлискиот принцип, сега ќе зачекори по патот на диктатурата на пролетеријатот марширајки кон идеалите и стремежи на работничката класа- комунизмот. Овој концепт беше сосема нов светоглед за населението, а реалните услови пак не дозволувале остварување на социјалистичкиот идеал. Економско производните апаратури беа во фазата на либералниот капитализам, што пак е недоволно за социјалистичка револуција, која за да биде целoисходна треба да се изведе во земји со монополистички капитализам односно со висок степен на економско производна развиеност. Деривациите на марксизмот кои настанаа на Балканот всушност се само вешти копии и прилагодувања на Лениновиот модел, кој беше првата адаптација на Марксистичката теорија, бидејќи и царска Русија немаше пред услови за социјалистичка револуција. Предвоениот Балкан се карактеризираше со:

1.Спротивности помеѓу трудот и капиталот,империјалистички спротивности и феудални остатоци.

2.Нерешени национални прашања.

3.Спротивност помеѓу општествените слоеви.

4.Политичка обесправеност на народните маси

Дејствувајќи во вакви услови, задачата на новата власт да го издигне населението барем на едно минимум развиено ниво не беше лесна. Во период од 46 години социјалистичка Југославија, вложуваше напори да го издигне образованието, производството, севкупно кажано квалитетот на животот. Сепак оваа држава потфрли можеби во најосновната тема односно развојот на општественото мислење или поинаку кажано „менталитетот на народот“ Во овој случај населението повторно се прилагоди на еднопартискиот политички систем па така како што во османлиско време викаше „Да живее султанот“ во Кралството СХС „Да живее кралот“ во СФРЈ говореше „Да живее Тито и и другарот Колишевски“. По воведувањето на повеќе партискиот систем односно плурализмот и „демократијата“, наговестувајќи период во кој либералната мисла ќе цвета се случи сосема спротивното. Населението и овој пат повторно се прилагоди кон новонастанатите состојби па така сега стана критички настроено, со малку или без воопшто никаква основа, сублимирајќи ги своите гледишта за општествените појави преку призмата на определената политичка опција. Во суштина така наречението плурализам стана биполарен систем на две големи парти, кои коалицираат со неколку помали. Процес во кои вториве безмалку исчезнуваат во закрилата на двете големи, менувајќи ги страните сходно на моменталната политичка ситуација. Нивните поддржувачи кои порано беа концентрирани на еден лидер, сега вушност се поделени на повеќе мали групации со свои лидери, кои безмерно ги величаат. Мотивите за ова величење се неколкукратни но воглавно можат да се поделат на: економски, национални и идеолошки. Првиот тип на мотиви е најсилен бидејќи секој член се надева дека неговата партија ќе му овозможи егзистенција, вториот мотив во принцип важи за десно ориентираните и партиите со строго етнички или национален карактер. Додека третиот мотив најмалку застапен и се јавува во сосема ретки случаеви. Може слободно да се каже дека предходниот опис на мотивите е всушност темелно расчленување на мислите, желбата, мотивот за еден македонски граѓанин да стане поддржувач или член на определена партија.

Се предходно изнесено може да се окарактеризира како историја, теорија и практика на демократијата во македонска верзија или еден сумарен преглед на политичката традиција. Либерален политички систем, воспоставен во држава со население кое едноставно нема политичка традиција на критичност, процедуралност, гласност. Осознавајќи го овој факт во суштина може да се заклучи дека всушност демократијата и плурализмот кај нас, не се ништо повеќе освен, авторитарна политичка клима, растурена во неколку центри, кои водат меѓусебна борба со цел да ја заземат централната власт, односно да добијат авторитативна моќ во вистинска смисла на зборот.

Васко Гичевски, Студент на Институт за историја при Филозофски Факултет, УКИМ, Скопје

(Ставовите изнесени во колумните не се ставови на редакцијата на Апла.мк. Затоа Апла.мк не сноси одоговорност за содржината на истите)

Шумската полиција од Демир Хисар при организирана акција заедно со шумочуварската служба од Национални шуми „Бигла“-Демир Хисар затекнаа на лице место четири лица од Крушево при дива сеча на дрва. Дрвокрадците  подолг период „оперирале“ низ демирхисарските шуми и биле следени од шумската полиција, дознава Апла.мк. 

Во успешно спроведената акција одземени се десет метри дабови огревни дрва, товарно моторно возило и фалсификуван импровизиран жиг за жигосување на дрва. За сторителите поднесени се соодветни пријави.

Во музеите ни велат не допирајте, а сега за првпат во нашата земја имаме можност преку допир да ја почувствуваме уметноста, вели Стевче Костадиновски, претседател на Здружението на слепи лица од Битола. Во битолската Магаза, Завод и музеј постави изложба со тактилни слики од 16 дела од македонската современа уметност, со дополнително образложение на Брајово писмо, код и аудио нарација. Координатор на проектот е д-р Ирена Ружин, вработена во битолски Завод и музеј која веќе неколку години се обидува уметноста да им ја доближи на лицата со пречки во развојот.