Од Пелагонија дартира најстарото потекло на леќата и грашокот во Европа  Со археоботаничките анализи на растенијата пронајдени при ископувањето на археолошкиот локалитет Влахо во Пелагонија се детектираа остатоци од повеќе мешункасти плодови и житарици. Нивното датирање со помош на радиокарбон анализите потврди дека тие биле користени во втората половина на 7-от милениум п.н.е. што ги прави овие остатоци од Влахо најстари досега датирани леќа и грашок во Европа.

Остатоците од леќа, грашок и житарици откриени се при археолошкото истражување на локалитетот Влахо кај Живојно во соработка меѓу Центарот за истражување на предисторијата и Завод и музеј Битола. Со примена на археоботаничките и радиокарбон анализи во Универзитетите во Базел, Белград, Севиља и Цирих се детектираа видовите и се утврди нивната старост од околу 8 300 години. Во текот на овие истражувања се посочува и на тоа дека житариците и афионот откриени на Влахо се исто така едни од најстарите во Европа, што дополнително ќе се проверува со натамошните анализи. Археоботаничките проучувања на Влахо се изведени во релација со неолитските локалитети Врбјанска Чука и Велушка Тумба во Пелагонија, така што резултатите посочуваат на различни стопански практики меѓу овие населби. Исхраната се адаптирала на климатските разлики во регионот, така што во голема мера се конзумирал грашок, пченица, јачмен и леќа, а постојат индикации и за можна подготовка на пиво. Посевот најчесто се жнеел во пролет, додека еднозрната пченица била повеќе користена во северните делови на Пелагонија.

Резултатите од овие археоботанички истражувања се публикувани во Vegetational History and Archaeobotany, кое е едно првите десет археолошки списанија со највисок импакт фактор во светот. Тоа воедно ги потврдува научните аргументи поврзани со неолитската исхрана во Пелагонија и раното датирање на мешункастите растенија и житариците. Освен истакнатиот научен карактер на публикуваните податоци, овој труд исто така го презентира и предисториското културно наследство во Македонија во светски рамки и ја акцентира неговата битна улога во појавата на земјоделството во Европа. Археоботаничките анализи се направени од Амалиа Сабанов, Феран Антолин и Раул Сотерас, радиокарбон анализите од Ирка Хајдас, а изведени се во рамки на мултидисциплинарното истражување на неолитските тумби во Пелагонија под раководство на Гоце Наумов.

Мултидисциплинарните истражувања на Влахо, Врбјанска Чука и Велушка Тумба се одвиваат повеќе години и даваат сосема ново светло за значењето на пелагонскиот неолит во поширок европски контекст. Освен археолошките ископувања, на овие локалитети применети се и геофизичкото скенирање, геоархеолошки, археозоолошки, археоботанички, антрополошки и радиокарбон анализи, како и проучувањето на липидите, изотопите и функциите на алатките. Локалитетите се документирани со фотограметриски модели и ласерско скенирање, а исто така направени се и дигитални 3Д реконструкции на градбите и неолитските села, што овозможува нивно доследно презентирање и пред пошироката јавност. Ваквиот пристап обезбедува доследно толкување на времето и карактерот на овие неолитски тумби и нивно истражување преку најсовремените археолошки методи. Досегашните резултати се публикувани во повеќе врвни меѓународни списанија и презентирани на разни предавања и конференции во Европа и САД, што воедно ја прават Пелагонија поприсутна на светската археолошка мапа.

Објавен е научен труд за археолошкиот локалитет Влахо кај Живојно  во Пелагонија. Трудот е поврзан со минатогодишното истражување на овој предисториски локалитет и е публикуван во списанието Патримониум. Во него се сумирани резултатите од мултидисциплинарните истражувања кои се дел од континуираната соработка меѓу Центарот за истражување на предисторијата и Завод и музеј – Битола, во која учествуваат врвни стручњаци и студенти од Универзитетот во Базел, Германскиот археолошки институт, Универзитетот во Белград, Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ и Универзитетот „Гоце Делчев“,објави Телма

Трудот е концентриран на извонредните сознанија добиени од првите мултидисциплинарни проучувања на неолитската населба Влахо кај Живојно, на која се вршеше ископување, систематско рекогносцирање, археоботанички, археозоолошки и радиокарбон анализи. Истражувањата потврдија дека станува збор за една од најголемите неолитски населби во Македонија, во која која се живеело пред околу 8000 години и тоа во долг континуитет, што го покажуваат и повеќето архитектонски слоеви.

Архитектонските остатоци посочуваат на постоење мноштво куќи градени од лепеж и глинест малтер, кои во текот од неколку стотици години биле подигнати едни врз други и тоа во најмалку седум фази. Во нив се откриени фрагменти од одлично изработена керамика, декорирана со бело сликани орнаменти, како и фигурини, жртвеници, модели на куќи и повеќе видови камени и коскени алатки. Тие упатуват на динамичниот економски и духовен живот на едни од првите земјоделски популации што ја населиле Пелагонија околу 6000 години п.н.е. Тоа го потврдуваат и бројните органски остатоци кои се резултат на конзумирањето разни житарици и шумски плодови, како и на исхраната со домашни и диви животни.

Со публикувањето на овој труд се афирмираат исклучително ретките сознанија за неолитските населби на падините на пелагониските планини. Воедно, овој труд претставува и обид да се презентира и популаризира непознатото предисториско културно наследство во Македонија, кое изобилува со уникатни уметнички и технички одблесоци.

Пристапот кон овој труд е слободен и тој може да се преземе на следниот линк:

http://www.kalamus.com.mk/

https://telma.com.mk/

За неполн час вчера биле употребени 49 ракети врз градоносните облаци во Пелагонија и 34 во Битолско-Демирхисарскиот регион, но, од Управата за хидрометеоролошки работи велат дека поради високите параметри било невозможно да се спречи појавата на град. Сепак, со ова авионско засејување беше  намален интензитетот на овие обалци, што значи штетите предизвикани врз земјодлеските посеви можеа  да бидат уште поголеми без авионското засејување.

Центарот за развој на Пелагонискиот плански регион постави 11 агрометеоролошки мерни станици во Пелагонија, со инсталиран софтвер за земјоделски култури карактеристични за регионот. Софтверот служи за прогноза на болести на културите поседува сензори за временските услови, кои даваат информации достапни за користење бесплатно од сите земјоделци и заинтересирани страни во регионот.

Проектот “Иновациите во функција на унапредување на земјоделството во Пелагонискиот регион” го спроведе Центарот за развој на Пелагонискиот плански регион, со финансиска поддршка од Министерството за локална самоуправа и Швајцарската Агенција за развој и соработка во рамки на проектот “Одржлив и инклузивен рамномерен регионален развој”.

 

 

Делови од селата во општина Могила попладнево се зафатени од невреме. Град и силен дожд наврнаа во селото Вашарејца и околните села

Мештаните стравуваат  од штети по нивите , особено  по тутунот  пиперот, доматите.