Во секое дете, се крие некаков талент, или што би рекле, дар, даден од Бог. Токму таа, ретка способност кај децата, им овозможува да постигнуваат престижни успеси и да напредуваат, односно да се надградуваат во нивната сфера на интерес. Но, таквите деца (ретко кои), остануваат во својата земја да го покажуваат и докажуваат талентот што го поседуваат, обично за нив, е привлечен странскиот пазар. Зошто е така? Едноставно, затоа што воочиле и осетиле било од поблиски роднини, соученици итн. дека некаде на друго место, подалеку, трудот и знаењето се цени и соодветно се плаќа и наградува. Кај нас, тие привилегии не се многу завидни, односно, имаме слаба страна и не ги негуваме како што треба. Тоа дете, не само што дава за себе, личен придонес, туку воопшто, за државата, за образованието, каде што треба најмногу да се негува неговата стручност и соодветно да му се овозможи да чекори напред. Суштината, не се состои во тоа само да препознаеме надарено дете, туку соодветно да му дозволиме и да му овозможиме да биде првенец, не само на генерација, ами светски рекордер.

Образованието, се труди да ги негува талентите, но мала е поддршката за нив, затоа што, од друга страна, државата ја интересираат многу други поважни работи, од негување на детски таленти, а без соодветна државна помош, образованието не може да конкурира самостојно. Тоа е всушност проблем, кој се провлекува години наназад, на кој, не се работи доволно, со цел да се издвојат средства од државниот буџет за поддршка на децата со висок степен на интелигенција, желба за истражување и напредок. Повторувам, проблем, за кој ниту се нашло, а којзнае дали ќе се најде решение кое многу би значело за поддршка на талентираноста.

Секое училиште, соодветно закон за образование, има критериуми, како треба да се оценува напредокот на талентот и соодветно низ докази (награди, признанија, семинари итн.), да прогласи најдобри ученици кои заслужено се истакнуваат. Тоа што е во надлежност на школството, ќе биде сработено и овозможено, но каде е државата да го согледа тоа, обично како да не сме воопшто заинтересирани. Па оттука, нормално, мотивот и волјата да се напредува во својата земја, не постои, односно е минимален. И, не само кај помладата популација со која работиме, ами воопшто, секој што се труди да допринесе за добробит, се става во дилема дали да тргне самостојно, или да очекува дека некој ќе му помогне. Обично, самостојноста (гледаме и слушаме), дека гради талент. Или, што би се рекла една народна: да не зависиш од никого, туку сам да се избориш и да се докажеш во тоа што си. Тоа е тешко и многу, многу ретко денес. Реално, така стојат работите, оти веќе никој, ништо не вреднува, ниту пак, некој се интересира за нешто, а кога тоа се случува, просперитет, нема! Верувам и уверен сум, дека образованието, како клучна алка во градењето на таленти, ете макар и да се индивидуални, стекнати од мали нозе, никогаш нема да се откаже од поддршка на таквите квалитети кои значат и вредат. Секогаш ќе стои на нивна страна и ќе ги поттикнува да одат напред. Оти, првата станица која што воочува и проценува дарба, е училиштето и кадарот во него. Високоталентираните деца, сакаат: соработка, внимание, време, разбирање, односно покажуваат емпатија во секое време кога се работи со нив. Едноставно, така се научени и воспитани, или би рекол: неуморни борци. И не само што одат на натпревари, тоа не е доволно за нив, ами, просперитетот го гледаат во откритијата (да научат, да знаат, да мислат со своја глава), односно, во интересите што ги поседуваат.

За мене лично, таквите таленти си носат свој лауреат во животот и ако го чуваат и покажуваат ќе стигнат многу далеку. Сепак, некој препознава вистински вредности. На сите, кои навистина знаат и умеат да го заштитуваат својот талент, им посакувам многу среќа и успеси и никогаш, ама никогаш да не се демотивираат, оти секогаш, постои алтернатива, која што отвора хоризонти. Кога кажувам дека образованието, треба да негува вистински талент, мислам дека треба многу повеќе да инсистира тој квалитет да се истакне и да му се излезе соодветно во пресрет, на дел од потребите и барањата кои секогаш ги имало и ќе ги има. Секако, тоа без државна поддршка, е невозожно. Впрочем, тоа е само еден начин, како да се потмогне вистинскиот талент, а постојат многу други дилеми, прашања и одговори...

На почеток сме, на второто наставно полугодие, или би рекол период кога талентите ќе дојдат најмногу до израз, затоа што сега сме во пресрет кога ќе започнуваат натпреварите на учениците, каде што ќе треба солидно да се истакнат и нивните ментори и самите ученици. Успеси ќе има, само ако посветено и безпоштедно се работи. Кога се сака, нема што не се може, затоа, првиот чекор е успешен, додека вториот чекор, нека биде, повеќе од успешен. Среќно и обично кажуваме, со лесно, на сите ученици и колеги!

Автор: Александар Адамовски, професор по македонски јазик и литература и француски јазик.

Битола доби струја по час и половина. Од  ЕВН соопштија дека проблемот настанал поради испад на трафостаница и дека снабдувањето со струја се нормализира.  

ГОЛЕМ ДЕЛ ОД БИТОЛА БЕЗ СТРУЈА 

Денес се одржа четвртата работилница за изработка на студии за влезна документација за Генерален урбанистички план (ГУП) на град Битола, организирана во склоп на проектот „БАИР-Здружена акција на Битола за вклучување на Ромите“. На неа експерти од Архитектонскиот факултет од Скопје ги презентираа  седумте влезни студии за изработка на новиот ГУП. Беше кажано дека Битола има застарен Генерален урбанистички план (ГУП) кој не е обновен 25 години и не ги задоволува современите урбанистички потреби на градот и затоа е неопходно што поскоро да се исработио нов ГУП.

„Ова е процес кој требаше многу одамна да започне. Преходниот ГУП има повеќе од 20 години, а се работи за стратешки документ кој ја определува иднината и начинот на развој на градот и општината. По ова ќе следи Стратегијата за одржлив развој на Битола која треба да ги даде главните насоки по кои општината и градот би се развивале и треба да обезбеди одржлива и подобра иднина за Битола“, рече Огнен Марина, декан на Архитектонскиот факултет.

Според Ансатасија Тарјковска, национален урабан експерт, не може да се планира развој на Битола со проекции предвидени пред 25 години во стариот ГУП од 1999 година.

„Стариот Генерален уребнистички план и и неговите измени и дополнувања веќе го поминале својот плански период од 10 години, па ова беше крајно време да се препознае важноста за нов ГУП. Долго време се надминати програмските определби на овој план и време е да донесиме нови развојни визии. Бројот на жители, миграциските движења економските, социјалните и културните потреби, сите тие основни функции кои чинат одржливост на еден град се драстично променети во овој период од 20 -30 години од кога беше направена проекцијата на претходниот град. Ние не можеме да планиораме развој на градот со предвидени проекции од пред 30 години, условите се целосно сменети“, рече Трајковска.

Општина Битола веќе ја има отпочнати активности за изработка на новиот ГУП, а градоначалникот Тони Коњановски рече дека ова прашање е многу значајно за градот аи со ГУП-от ќе бидат опфатени сите можни аспекти на градот кои ќе одговараат на современите потреби и ќе бидат во согласност со законската регулатива.

„На оваа работилница сите засегнати страни ќе дадат свое мислење и заклучоци со цел добвање на квалитетна документација за урбанистичките плановио“, рече Коњановски

Преку проектот „Баир здружена акција за вклучување на Ромите“, во чии рамки се одржа и денешната работилница, се подготвуваат и три детални урбанистричлки планови за поврзшина од 30 хектари од населбата Баир.

„Населбата каде живее доминантен дел од ромаското население во Битола нема детален урбанистички план од 1998 година што значи дека повеќе од 2 децении не е опфатена во урбанистичките рамки. За да може проектот да влијае врз урбаната компонента , на инфраструктурата, домувањето и урбанизмот во наделба Баир мора да се преземат вакви чекори. Тоа ќе значи равзој на ромската заедница, подобрување на условите и квалитетот на животот. Со тоа што разботиме на ГУП ќе се опфати цел тој дел, а со урбанистричките планови е опфатена една половина од целосната површина на населбата Баир“, рече Климентина Ѓоргиоска, проектен менаџер на „Баир здружена акција за вклучување на Ромите“.

Висината на посмртната помош што се исплатува на членовите на семејтвата за починат пензионер  пораснува за 5000 денари. Наместо досегашните 30 000 денари од 1 јануари за починато лице изнесува 35 000 денари согласно донесената одлука бр. 02-06/536/4 од 22.12.2023 година  од Одборот на регистрираната организација за солидарниот фонд, сооппштија од Здружението на пензионери од Битола. 

Висината на задршката за Солидарниот фонд -посмртната помош останува иста и изнесува од 140 денари до 30.06. 2024 година

Првиот ден во новата година го дочекале кај домаќини на кои им го гаснеле оџакот, деновиве гаснеле пожари предизвикани од украсни светилки на елки, од соларни уреди, а за Бадник трагале по изсчезната пензионерка, раскажуваат заменик командирот Горан Димкоски заедно со пожарникарите Александар Тодорчевски и Дејан Ристевски, објавува Факултети.мк. 

„Им се запали оџакот, па Нова година ја дочекавме кај домаќините“. Ова е едно од различните патешествија што ги имале припадниците на Територијалната противпожарна единица од Битола за време на новогдишните држурства. Тие се на готовс и во најлудата ноќ во годината. Тогаш најчесто гаснат оџаци, наќитени елки, соларни уреди, покриви од куќи. Додека другите слават, тие се подготвени за интервенција. Ги нарекуваат скромни херои зашто никогаш не се фалат со своите подвизи. Го ризкуваат својот за туѓите животи. Затоа одлучивме да им дадеме простор да раскажат како ги минуваат новогодишните празници на дежурство.

„Дури и да нема интервенции, и да е се мирно, ние сме подготвени како да ќе има пожар. Иако е Нова година, нема алкохол. Може ако немаме пожари за гаснење да ја усасиме жедта со сок. Аклохол не доаѓа предвид. Се внимава оти вечерта е долга. Возилата се подготвени. Дали е празник или не, тие се секогаш спремни“, вели Горан Димкоски заменик командир на ТППЕ-Битола.

Будна вечер, па некаде и да чади некој ќе јави

Во дологодишната пожарникарска кариеа дежурал повеќепати за Нова година. Раскажува дека иако е вечер за лудување, сепак подолги години не паметат некој поголем пожар. Верува дека не доаѓа до поголеми трагедии зашто луѓето се будни цела вечер и доколку зачади некаде ќе видат и ќе јават. Но, се присетува дека ја дочекувале Новата година во разчични ќуки каде се затекнеле на интервенција. Кога ќе се случи пожар во куќа, без поголеми последици, на домаќините најмили гости им се пожарникарите зашто им даваат сигурност дека огнот нема пак да се разгори.

„Нова година сме ја пречекале и кај луѓе дома. Им се запали оџакот. Беше критично. Моравме да останеме кај нив и заедно со нив го дочекавме правиот ден од идната година. Пожар кај оџаци гасиме со пригушување, не со вода и мора да почекаме најмалку час и половина до два за да догори, да бидеме сигурни дека нема опасност, па да го напуштиме објектот. Домаќините не почестија и беа посигурни додека бевме со нив, претходно беа многу исплашени“, вели Димкоски.

Оџаците помалку горат, повеќето се греат на инвертер клими

Сепак, последнава година бројот на интервенции врз оџаци е повеќе од преполовен. Имаат по една интервенција на ден, а порано се случувале по десетина. Претпоставуваат дека ваквиот позитивен тренд се должи на замената на печките на дрва со инвертер клими.

„Пожарите најчесто ги пријавуваат соседите. Тие гледаат дека на комшијата му гори чатијата. Летните пожари не се за потценување, но многу поопадни се зимските, во затворен објект“, раскажуваат пожарникарите.

Деновиве гаснеле пожар во куќа настанат од светилки на елка. Имало и пожари предизвикани од соларни уреди.

„Има проблем со некои од соларните уреди. Се пали греачот што ја загрева цевката. Тоа се колекторите што се ствааат на покривите, а се наменети само за лето.. Кога ќе стегнат ниски температури, сопствениците го вклучуваат греачот за да не им замрзи цевката што слегува од чатијата во тоалетот. Греачот со текот на време старее или се лупи изолацијата, па ќе настане пожар. Подмолно е. Доцна се забележува“, раскажуваат пожарникарите Александар Тодорчевски и Дејан Ристевски.

Пожарната и полицијата ја барале за исчезната, а таа си пиела кафе со пријателката

Дежирствата за Нова година има се како секоја друга вечер. На смена се по 12 часа, од 19 навечер до 7 наутро. Но, се повеќе заангтажирани зашто има огномети, прослави, сообраќајни несреќи, поднапиени луѓе. А за празници се случувало и да тргнат во потрага по повозрасни лица пријавени за исчезнати.

„За Бадник синот ја пријави мајката за исчезната. Не му дигала телефон еден саат, а без телефон не излегувала никаде. Отишла жената да прошета, се нашла со некоја поранешна колешка и седнале во кафуле. Синот не можеше да ја добие и пријави в полиција, а тие кај нас. Вратата ѝ беше заклучена, беше отворен само прозорецот од балконот на вториот кат. За да не ја обиваме влезната врата, со скали се качивме на балконот и влеговме внатре. Телефонот го најдовме дома. Вечера се јави ја од полицијата околу полноќ и не известија дека жената си се вратила дома“, раскажуваат Тодорчевски и Ристевски.

Најстара пожарна на Балканот

Инаку Битолската пожарна брои 43 пожарникари, по 10 до 11 во смена. Се очекува бројката да биде зголемена со преслувањето во новиот објект во Касраната каде и просторниот капацитет ќе биде поголем. Додека разговаравме за предизвиците на оваа хумана професија, објектот го посети и еден од највозрасните пезнионнирани пожарникари, легенда Ѓорги Геровски.

„Често пати дежурав за Нова година, бев повозрасен , па да им излезам во пресрет на помладите колеги, да одат на прослава. Порано за Нова година се случуваа и големи пожари. Се сеќавам една година гасевме куќа во село Лажец, иселеник се врати од Австралија за тука да ја дочека Новата година, а куќата му вивна во пламен. Во 1975 година се запали ‘Агрохемизација’, голем пожар, па магацинот за вреќи во ‘Жито Битола’ “, рече   Геровски.

Битолската пожарна е најстара на Балканот основана дури во 1836 година за време на владеењето на турскиот султан Махмуд Трети.

Жанета Здравковска  

Ивор: https://www.fakulteti.mk/

Нека новата 2024 година ви донесе добро здравје и многу среќа, успех во работата и радост во секојдневието. Заедно да градиме успешна и светла иднина!

Градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, денес ја посети детската градинка „Славејче“, која припаѓа на ЈОУДГ „Мајски цвет“, каде разговараше со директорката Кристина Лајмановска, за реализираните проекти, во објектите кои припаѓаат на оваа детска градинка.

Постоечкиот објект во состав на ДГ Славејче кој во минатото се користел од страна на градинката сега е адаптиран и во него ќе се згрижувват деца и ќе се користи за една воспитна група. Со овај проект се овозможува и зголемување на капацитетите на градинката.

Во тек е изработката на детски игралишта, играчки, справи и реквизити во дворот на пет градинки кои се во состав на ЈОУДГ „Мајски Цвет“ Битола кои ќе бидат реализирани до крајот на овај месец. Преку оваа инвестиција ќе се создаде можност голем дел од програмски активности да се реализираат во дворот на градинките.

Како дел од активностите за подобрување на условите во градинките извршено е реновирање на кујната во ДГ„Коца Василевска“ и тоалетите во градинките ДГ„Славејче“ и ДГ„Пеперутка“, извршена е набавка на лед сијалици и клима уреди, кујнска опрема, а подобрени се условите во скоро сите објекти.

Во ДГ„Мајски Цвет“ се заменети старите врати од тоалетите, магацинскиот простор и кујната со нова ПВЦ дограма.

За изведување на сите овие активности преку општинската сметка за блок дотации обезбедени се средства во износ од 11.280.510 ден.

По неколку часовна жолчна дискусија за тоа што е направено во изминатата година и што ќе се направи во престојната, советниците го изгласаа прелог буџетот на Општина Битола за 2024 година. „За“ гласаа ВМРО-ДПМНЕ и колаицијата и СДСМ и коалиционите партнери, Левица беше против, а Поинаку гласаа воздржани.

Градоначалникот Тони Коњановски обраќајќи се од говорницата соопшти дека во буџетот вклучени се предлозите на сите советнички гтрупи и побара конструктивност во неговото донесување. Рече дека нема да дозволи да се прави театар и Општината да остане без буџет. Воедно побара од претседателката на Совет на следна седнициа на разгледување да го стави ревизорскиот извештај за Поинаку. Илиевска, му возврати дека тоа е јавен извештај за периодот од изборите, кој покажаува дека Понаку потрошиле само 40 000 денари за кампања кои сами ги платиле од џеб.

„Вклучени се предлозите од сите советнички групи, како и сугестии дадени на одржаните комисии. Отворен сум за соработка, но нема да дозволам да се прави театар од институцијата, нити сакам да прифатам сценарио во кое Општина Битола нема да има буџет за 2024 година. Во однос на отчетноста и транспаретноста добро знаат граѓаните неколку пати сме биле прогласувани за лидери по транспаретност од релевантни институции. Отчетност очекувам од сите политички групи, па затоа имам ревизорски извештај за една советничка група кој ќе го доставам до престедателката и на следната седница да го постави на дневен ред, рече Коњановски.

Илиевска му возврати дека по две години вади ревизорски извештај од избори кој е јавен , прикажен на страницата на Државниот завод за ревизија која не ги товари Поианку за никакви финансиски злоупотреби, туку напротив покажува колку малку пари потрошиле за кампањата.

„Ова е редовна работа и Вашата парија има ваков извештај. Го имате прочитано? Фала Ви многу оти јавноста ќе разбере дека носителот на независната група изборачи потроши само 40 000 денари за кампања. Ова е јавен документ, објавен секаде, ова е циркуз и вие правите циркуз. Извадете го ревизорскиот извештај на ВМРО-ДПМНЕ да видиме колку пати имате потрошено од буџетот и колку сега ќе добиете пари од Владата што ја нарекувате корумпирана и криминална. Ова е редовен ревозорсаки извештрај и ако јас имав згрешено затвор ќе бев. Кога бил објавен извештајот зошто седнавте со Габриела да се договарате, ако има некаков страшен финансиски извештај?Некој Ве лажи. Тоа е извештај дека 40 000 денари за цела кампања беа донирани од Алмир, Чулако и Габи“, рече Илиевска додавајќи дека никогаш повеќе ВМРО –ДПМНЕ нема да добие поддршка од Поинаку.

Ж.З.